Jak to zwykle bywa w pracy Kancelarii, sprawy pojawiają się falowo – ostatnio np. pojawiła się całkiem spora grupa klientów ze sprawami z zakresu prawa karnego. Przy okazji zatem, pomyślałam, że warto przypomnieć kilka podstawowych kwestii związanych z uzyskaniem tzw. „obroży”, „opaski” czy „bransoletki” jak nazywają ją poniektórzy, a formalnie rzecz ujmując – środka technicznego umożliwiającego odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego. Szczególnie w obecnych warunkach, tj. w dobie COVID-19, takie odbywanie zyskało w oczach skazanych na wartości.
Czym zatem jest dozór elektroniczny oraz kto może odbywać karę w takim systemie?
Dozór elektroniczny to jak wspomniano we wstępie odbywanie kary nie w warunkach izolacyjnych, czyli w więzieniu, areszcie – lecz w warunkach domowych, z użyciem tegoż właśnie środka technicznego – „opaski”, „obroży”. Obiegowa nazwa bierze się z faktu, że nadajnik ten umieszczany jest najczęściej na kostce skazanego – tak, by nie utrudniał mu stosunkowo normalnego funkcjonowania, pracy, czynności życia codziennego itd. Taką opaskę można wówczas stosunkowo łatwo przykryć ubraniem. Jak wspomniano, skazany odbywa karę w warunkach domowych, określone są godziny na jakie może się oddalić w konkretne miejsce oraz w konkretnych celach. Ma to umożliwić skazanemu np. normalną pracę czy opiekę nad schorowanymi rodzicami albo utrzymywanie więzi z rodziną.
Nie każdy jednak będzie miał możliwość uzyskania tak atrakcyjnej formy odbywania kary. Przed czasami pandemii górną granicą orzeczonej kary był rok pozbawienia wolności, obecnie – jest to rok i 6 miesięcy (art. 43la §1 pkt 1 KKW) – przy czym, co bardzo istotne, nie mogą zachodzić warunki przewidziane w art. 64 § 2 Kodeksu karnego (tzn. nie ma zastosowania tzw. recydywa wielokrotna / „multirecydywa” – czyli przypadek, w którym skazany był już wcześniej skazany w warunkach recydywy zwykłej, gdy odbył łącznie co najmniej rok kary pozbawienia wolności i w ciągu 5 lat po odbyciu w całości lub części ostatniej kary popełnił ponownie umyślne przestępstwo przeciwko życiu lub zdrowiu, przestępstwo zgwałcenia, rozboju, kradzieży z włamaniem lub inne przestępstwo przeciwko mieniu popełnione z użyciem przemocy lub groźbą jej użycia.
Taki skazany bezwzględnie nie skorzysta z uroków dozoru elektronicznego.
Jakie są dodatkowe warunki, jakie musi spełnić skazany?
Kodeks karny wykonawczy, w którym znajdują się przepisy regulujące dozór elektroniczny, określa także, że:
- odbywanie kary w SDE (systemie dozoru elektronicznego) będzie wystarczające do osiągnięcia celów kary;
- skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
- osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyrażają zgodę na SDE;
- odbywaniu kary pozbawienia wolności w SDE nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne.
Podkreślić jednak należy, że przyznanie możliwości odbywania kary w SDE nie działa „automatycznie” – samo spełnienie przesłanek nie oznacza, że skazany taki środek otrzyma.
Decyduje sąd, zezwolenie na odbycie kary w SDE bądź odmowa takowego są w pełni zależne od uznania sądu, który to decyduje w oparciu o ocenę spełnienia powyższych przesłanek.
Sąd „może”, lecz „nie musi” udzielić zezwolenia na odbywania kary w SDE.
Uwaga!
Dlatego tak istotne jest umiejętne skonstruowanie wniosku, przedłożenie go w odpowiednim Sądzie Penitencjarnym, a także sformułowanie wniosków dodatkowych. Samo złożenie wniosku o odbywanie kary w systemie EDS nie wstrzymuje bowiem wykonania kary. Skazany do czasu rozpatrzenia wniosku, jeżeli otrzyma zarządzenie o wykonaniu kary, musi stawić się do wskazanego aresztu, celem odbycia kary.
W razie jakichkolwiek wątpliwości dotyczących wniosku oraz pomocy w jego sporządzeniu – zachęcam do kontaktu z Kancelarią za pomocą formularza kontaktowego lub z użyciem danych kontaktowych podanych na stronie.